Zojuist zijn mijn vrouw en ik terug gekeerd van een vakantie naar de participatiemaatschappij. een prachtig warm land met een rijke cultuur die al eeuwen oud is. En werkelijk iedereen heeft werk!
Al etende krijg je te maken met een type beroepsbevolking die we in Nederland (nog) niet zien. Oma, tenminste dat denk ik, schuifelt rond op het terras en dekt onze tafel. Waarschijnlijk heeft ze ook een flink aandeel in de keuken. Haar dochter of schoondochter neemt onze bestelling op en de man van het gezin staat in de keuken, komt het bestelde brengen en maakt een praatje met de klanten. Zoonlief assisteert het geheel als manusje van alles en als vertaler. In zijn smartphone tikt hij het Engelse woord waarvan hij denkt dat wij dat zeggen en geeft de Portugese vertaling aan zijn ouders door.
Ondertussen komen achtereenvolgens langs onze tafel; de Afrikaanse rozenverkoper, zijn collega die in zonnebrillen en armbandjes doet en een autochtone duidelijk niet okselfrisse verwarde geest met één oog naar de hemel kijkt en zijn andere oog op het terras richt. Deze man is musicus. Tenminste….. hij slaat met een tamboerijn op zijn dij en haalt adem via een speelgoed mondharmonica. Bij een meisje van ongeveer 8 jaar houdt hij halt voor een privéconcert en een kleine bijdrage in de kosten.
Hoe anders doen wij het in Nederland. Onze oma heeft een keurig ZZP en zit in het verzorgingshuis. Vanaf haar 65e hoefde……nee, mocht ze niet meer werken. De Afrikaanse rozenverkoper is er niet want ook hij mag niet werken lopende zijn asielaanvraag. Hij en zijn collega krijgen een minimale uitkering en een onuitgesproken verbod om ‘lastig’ te zijn. Verder verveelt hij zich suf. Onze muzikant staat te boek als psychiatrisch patiënt. Aan hem wordt niet eens gevraagd of hij nog wel iets kan. Twee maal per dag komt zijn begeleidster langs om te zorgen dat hij in ieder geval zijn pillen neemt, de dagopvang niet overslaat en zich minimaal een keer per week doucht.
Sinds ik terug ben twijfel ik wie ik wil zijn als ik moet kiezen.. De Portugese musicus of de Nederlandse psychiatrische patiënt. Een hard bestaan met veel onzekerheid of gepamperd worden maar geen keuze.