De consument van tegenwoordig participeert wat af. In mijn leventje begon dat met de opening van bouwmarkten ofwel de zogenaamde Doe-het-zelf winkel. Voor die tijd kochten we spullen kant en klaar of werd werk door een vakman uitgevoerd. Mijn vader heb ik vroeger in ieder geval nooit een kast in elkaar zien zetten of een muur zien verven.
Vervolgens werd de consument verkoper van allerhande goederen. Eerst zetten we massaal advertenties in de Viavia (gele krantje) en later op marktplaats. Ook op het gebied van energie zien we dat particulieren opeens zowel consument als producent zijn geworden. De stroom die de zonnepanelen leveren wordt zelf gebruikt en de rest wordt verkocht aan het energiebedrijf. De burger toont initiatief en het milieu vaart er wel bij.
We weten inmiddels dat we als burger meer verantwoordelijkheid voor eigen zorg en welzijn krijgen en voor dat van de buurman. Het verminderen van dienstverlening door professionele organisaties leidt er ongetwijfeld toe dat wij als burgers zorg en welzijn gaan produceren. Soms neemt dat hele leuke vormen aan. Voor de dagelijkse warme maaltijd hebben we sinds kort www.thuisafgehaald.nl. Je kijkt op de site wie er in de buurt een maaltijd voor je wil koken en deze tegen vrijwel de kostprijs met je wil delen. Even intekenen en afspreken en voor je het weet eet je een bord boerenkool met worst of een moksi meti door een buurtgenoot gemaakt.
Ondertussen zien we dat de overheid het er moeilijk mee heeft. De vraag is hoe de overheid gaat reageren op de burger als producent van zorg en welzijn. In het geval van marktplaats is het voor de belastingdienst de vraag waar de scheidslijn tussen particuliere verkoper en handelaar ligt. Voor zonnepanelen geldt dat je de als particulier nu nog de BTW over de aanschaf kan terugvorderen. Dit vanuit je rol als stoomproducent en dus ondernemer. In het voorbeeld van de thuisgekookte maaltijden kan dit initiatief haar gang laten gaan. We ervaren veel gemak, een goede prijs en ten opzichte van het commerciële wordt er denk ik gezonder gekookt. Bovendien is een niet onbelangrijk bijproduct dat er meer sociale verbindingen in de wijk ontstaan, mensen er een zinvolle activiteit aan kunnen hebben, en zo verder. De overheid kan zich natuurlijk ook gaan afvragen of er wel volgens de juiste hygiënische regeltjes wordt gekookt of dat de aanbieders van maaltijden zich begeven in het economisch verkeer door verkoop en dus als ondernemer aangemerkt moeten worden. En accepteren we het als iemand onverhoopt toch een voedselvergiftiging oploopt doordat er iets mis is gegaan? We zien dus dat de huidige regelgeving en de veranderende wereld af en toe op gespannen voet met elkaar staan.
Die eerder genoemde moksi meti heb ik trouwens zelf opgehaald bij een buurtgenoot. Natushca bedankt, het was erg lekker!